Vì thương con lấy chồng vất vả, tôi và ông xã bàn nhau cho con gái 2 tỷ làm của hồi môn, đủ để con mua một căn chung cư tiện nghi. Tôi nhớ ngày nhận nhà, vợ chồng con gái liên tục cảm ơn tôi. Các con nói sẽ cho vợ chồng tôi một phòng để đến sau này chúng tôi muốn qua ở thì sẵn dùng. Từ lúc cháu ngoại đi mẫu giáo cho đến khi đi học, tôi là người đưa đón cháu. Rồi tiền sữa uống, tiền đồ chơi, quần áo đều là vợ chồng tôi mua cho. Lớn hơn một chút là là tiền học. Con gái tôi thường xuyên than rằng kinh tế gia đình khó khăn nên không đành lòng để con chịu khổ. Để rồi cho đến 1 ngày, bà thông gia quyết định tặng vợ chồng chúng nó 1 chiếc xe, cũng là lúc bộ mặt của con gái tôi l:ộ rõ…

 

Mẹ à, con với anh Tuấn quyết định rồi. Nhà là của tụi con, mẹ đừng qua thường xuyên nữa.”
Tôi chết lặng khi nghe con gái mình nói những lời đó. Căn nhà tôi bỏ 2 tỷ ra mua, nơi từng chất chứa biết bao hy vọng và yêu thương, giờ như chối bỏ chính tôi.

Tôi tên Mai, năm nay đã 60 tuổi. Chồng tôi – ông Hùng – là người đàn ông cục mịch nhưng thương con hết mực. Vợ chồng tôi chỉ có một đứa con gái duy nhất là Lan. Từ nhỏ, nó đã ngoan ngoãn, học giỏi, biết điều. Bao nhiêu năm làm công nhân, tôi chắt chiu từng đồng, nuôi con ăn học nên người.

Ngày Lan báo tin muốn lấy chồng, tôi vừa mừng vừa lo. Mừng vì con đã tìm được người bạn đời, nhưng cũng lo con gái đi lấy chồng sẽ vất vả, thiệt thòi. Lan là đứa sống tình cảm, tôi biết nó luôn nghĩ cho gia đình, nhưng cuộc sống vợ chồng không phải lúc nào cũng êm đềm.

Sau khi bàn bạc với ông Hùng, vợ chồng tôi quyết định cho Lan 2 tỷ đồng làm của hồi môn – đó là toàn bộ số tiền tích cóp cả đời, cộng với tiền bán miếng đất thừa ở quê. Chúng tôi muốn con gái có một khởi đầu thuận lợi. Lan rưng rưng nước mắt khi nhận sổ hồng căn hộ mới: “Mẹ, tụi con biết ơn mẹ suốt đời.”

Căn hộ chung cư 75m² ở quận Tân Phú – không quá sang trọng nhưng tiện nghi, gần trường học, bệnh viện, siêu thị. Vợ chồng Lan hứa hẹn: “Sau này mẹ muốn ở lại chơi mấy hôm, tụi con luôn có phòng sẵn cho mẹ.”

Tôi cảm động, nghĩ bụng: “Có con có cháu bên cạnh, tuổi già như vậy cũng mãn nguyện lắm rồi.”

Những năm tháng chăm cháu không tên

Khi cháu ngoại – bé Bông – ra đời, tôi gần như dọn sang hẳn nhà Lan để đỡ đần. Con gái sinh mổ, yếu ớt, lại thiếu kinh nghiệm. Đêm nào cũng tôi thức trông cháu, ru cháu ngủ, thay tã, pha sữa.

Từ lúc Bông 2 tuổi đi mẫu giáo, tôi đảm nhiệm luôn việc đưa đón. Buổi sáng 6h đã dậy nấu cháo, xếp đồ, chờ vợ chồng Lan đi làm là tôi lo hết. Buổi chiều, tôi lại đón cháu về, tắm rửa, cho ăn xế.

Tiền sữa, quần áo, đồ chơi – tôi đều tự mua. Không phải vì Lan không lo được, mà vì nó hay than: “Kinh tế gia đình con khó khăn quá mẹ ạ, lương hai đứa cộng lại chưa tới 20 triệu mà chi phí quá nhiều…”

Tôi hiểu, nên chưa bao giờ trách. Tôi vẫn nói với ông Hùng: “Thôi thì mình ráng thêm vài năm, miễn sao cháu mình không thiếu thốn gì là được.”

Dấu hiệu đầu tiên của sự thay đổi

Một hôm, tôi tình cờ nghe Lan nói chuyện điện thoại với ai đó:

“Dạ, con cảm ơn mẹ nhiều lắm. Xe đẹp lắm mẹ ạ, anh Tuấn mê luôn. Chứ vợ chồng con mà đợi gom tiền thì chắc mấy năm nữa mới dám mơ.”

Tôi hỏi Lan: “Ai tặng xe vậy con?”

Lan chỉ cười: “Mẹ Tuấn đó mẹ, bả thương tụi con nên mới tặng xe.”

Tôi chột dạ.

Mấy hôm sau, tôi thấy Lan bắt đầu ngại ngùng khi tôi nhắc chuyện tôi định sửa lại phòng riêng trong nhà. Nó ậm ừ: “Để con hỏi anh Tuấn đã mẹ nhé, vì ảnh bảo nhà chật quá…”

Tôi ngỡ ngàng. Căn hộ này tôi mua, phòng đó vốn dĩ đã được Lan hứa dành cho tôi. Giờ lại phải hỏi ý kiến chồng?

Chuyện xảy ra nhanh đến mức tôi không kịp trở tay. Một tối, sau bữa cơm, Lan nói:

“Mẹ à, con nghĩ… mẹ nên về nhà ở với ba. Ở đây bất tiện quá. Con thấy mẹ cực mà tội. Vả lại… sau này tụi con tính sinh thêm bé nữa, nhà sẽ càng chật.”

Tôi không tin vào tai mình. Cả người như đông cứng lại.

Tôi hỏi nhỏ: “Thế còn lời con từng hứa, rằng mẹ có phòng riêng, rằng mẹ muốn qua lúc nào cũng được thì sao?”

Lan im lặng. Tuấn liếc sang rồi nói thẳng: “Mẹ ơi, con xin lỗi, nhưng bây giờ là lúc tụi con cần không gian riêng. Mẹ thương tụi con thì hiểu cho tụi con.”

Tôi không còn nhận ra đứa con gái mình từng nâng niu từng ngày. Nó từng hứa hẹn biết bao điều. Giờ đổi lại là ánh mắt ái ngại, là lời nói khách sáo như người dưng.

Tôi rời khỏi căn hộ đó một buổi chiều tháng Sáu, trời nắng như đổ lửa.

Tôi chỉ mang theo một chiếc vali nhỏ, vài bộ quần áo và hộp đồ chơi của bé Bông. Nó chạy theo níu tay tôi:

“Ngoại đi đâu? Ngoại không ở với con nữa hả?”

Tôi không thể trả lời. Chỉ biết ôm cháu thật chặt. Lan đứng phía sau, ánh mắt trĩu nặng. Nhưng nó không nói lời níu kéo nào, cũng không bước lại gần. Tôi quay đi, lòng đau như cắt.

Trở về căn nhà cũ

Về lại căn nhà cấp 4 ở Gò Vấp, nơi tôi và ông Hùng từng sống suốt hơn 30 năm, tôi cảm thấy trống trải vô cùng. Nhà thì cũ, mái tôn đã mục nhiều chỗ, nhưng ít ra nơi đây còn chứa đầy kỷ niệm, và… không có ai hắt hủi tôi.

Ông Hùng không nói nhiều, chỉ thở dài:

“Bà thương con quá hoá dại rồi.”

Tôi không trách ông, cũng không trách con. Tôi chỉ thấy hụt hẫng. Bao năm vất vả, bao hy sinh không tên, rốt cuộc tôi là gì trong mắt đứa con mình đã nuôi nấng?

Bẵng đi vài tháng, tôi nghe tin bà Thơm – mẹ chồng của Lan – người từng tặng chiếc xe đắt tiền cho vợ chồng Lan, bị tai biến nhẹ. Nghe đâu chỉ liệt nửa người, nhưng cần người chăm sóc thường xuyên.

Tôi thở dài. Cuộc đời đúng là chẳng ai nói trước được điều gì.

Lan bỗng nhiên hay gọi điện cho tôi hơn. Ban đầu là giọng điệu nhẹ nhàng:

“Mẹ dạo này khỏe không? Bông nhớ mẹ lắm.”
Rồi đến chuyện: “Mẹ có rảnh không, cuối tuần qua giữ Bông giùm con với, con phải qua chăm mẹ chồng…”

Tôi đồng ý. Không phải vì con mà vì cháu. Tôi nhớ con bé nhiều lắm.

Biến cố tài chính và bức màn vỡ tung

Một hôm, Tuấn gọi điện cho ông Hùng mượn tiền. Ông nhíu mày:

“Chú mượn làm gì? Nhà thì có, xe mẹ vợ cho rồi mà?”

Tuấn ấp úng một hồi, mới thú thật:

“Xe đó mẹ con tặng nhưng đứng tên bả. Bây giờ mẹ nằm một chỗ, dì Út giành luôn quyền quản lý tài sản, tụi con không được dùng nữa. Mẹ con có vẻ không để lại gì cho con hết…”Thì ra là vậy.

Bà Thơm – người từng “rộng rãi” – thật ra không tặng con mình chiếc xe thật sự. Đó chỉ là kiểu “tặng dùng”, không chuyển quyền sở hữu. Và giờ, tất cả tài sản của bà đều đang nằm trong tay người con gái út.

Lan bắt đầu cuống lên. Căn hộ của hai vợ chồng giờ đã thế chấp ngân hàng để vay tiền mở quán cà phê – vốn là ý tưởng kinh doanh của Tuấn. Quán đóng cửa sau chưa đầy 6 tháng vì làm ăn thua lỗ.

Lời xin lỗi muộn màng

Một buổi chiều, Lan đến nhà tôi. Mặt nó phờ phạc, gầy rộc. Nó quỳ xuống trước mặt tôi:

“Mẹ ơi, con xin lỗi mẹ. Con sai rồi. Con không biết cái gì là quý giá cho tới khi mất đi…”

Tôi đỡ con dậy, lòng không nỡ. Dù sao nó vẫn là con gái tôi sinh ra.

Lan nghẹn ngào kể:

“Mẹ biết không? Mẹ Tuấn lúc nào cũng bảo sẽ lo hết cho tụi con, bảo chỉ cần nghe lời. Nhưng rồi tới lúc bà bệnh, mọi thứ thay đổi. Chị em trong nhà bắt đầu tranh giành, ai cũng bảo tụi con chỉ là ‘ăn theo’. Con mới hiểu mẹ thương con thế nào, mẹ cho tiền mà không ràng buộc, chỉ mong con hạnh phúc…”

Căn nhà cũ lại vang tiếng cười

Tôi đồng ý cho Lan dọn về đây một thời gian, cùng cháu Bông. Tuấn cũng thường ghé về phụ giúp. Dù lòng còn chút gờn gợn, tôi biết mình không thể mãi giận con.

Tôi nói:

“Con không cần chuộc lỗi bằng nước mắt. Hãy sống tử tế, dạy cháu ngoại thành người. Như vậy mẹ mới yên lòng.”

Lan ôm tôi thật lâu, như muốn níu lại những năm tháng cũ.

Gửi những người mẹ đã từng cho đi tất cả

Cuộc đời làm mẹ là chuỗi ngày hy sinh không tên. Có những hy sinh được đền đáp, có những điều lại hóa vô nghĩa khi đặt sai chỗ.

Tôi không hối hận vì đã yêu thương. Nhưng tôi học được một điều: yêu thương cũng cần chừng mực. Của cho không bằng cách cho. Và con cái – dù là máu mủ – cũng cần học cách trân trọng, chứ không phải mặc định nhận lấy.

Câu chuyện của tôi có thể không đặc biệt. Nhưng tôi tin, có rất nhiều bà Mai ngoài kia… đang âm thầm sống cuộc đời giống tôi, hoặc từng giống tôi.