Từng là học sinh giỏi cấp tỉnh, được học bổng du học tại Pháp. Ba năm sau, cô đột ngột trở về làng, mang theo một bé gái lai Tây, không chồng, không lễ cưới. Cả làng đồn đoán cô “làm điều x:ấu ở xứ người”. Để rồi khi biết sự thật, ai cũng ch:ết lặng…

 

Chiều hôm ấy, làng quê nhỏ im ắng trong ánh nắng vàng sẫm của mùa hè. Cây bàng trước cổng trường cũ vẫn đứng đó, lá xòe rộng như ô che bóng một quãng đường mòn đầy bụi. Con đường đất đỏ ngoằn ngoèo bỗng xôn xao khi có người thấy một chiếc taxi dừng trước ngõ nhà ông bà Lâm – cha mẹ Vy.

Cửa xe mở ra, một người phụ nữ trẻ bước xuống, ôm theo một bé gái chừng ba tuổi, mái tóc nâu xoăn nhẹ, làn da trắng và đôi mắt to tròn màu xám lạ lẫm. Vy. Người từng khiến cả làng hãnh diện khi đoạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh, nhận học bổng sang tận Pháp. Ba năm trước, tiễn cô đi là cả một đoàn người vẫy tay rưng rưng. Ba năm sau, cô trở về mà không ai hay biết, không một lời báo trước, không lễ cưới, không chồng – chỉ có đứa bé lai Tây trong vòng tay.

Tin lan nhanh như gió. Làng nhỏ, chuyện lớn nhất trong tháng có khi chỉ là con chó ai lạc mất. Nay, có một cô gái từng “lên trời” trở về mang theo “hậu quả”, tất nhiên làm bao cặp mắt ngước nhìn rồi cúi xuống thì thầm.

“Chắc bên đó nó sống buông thả quá.”
“Không chồng mà có con, lại còn con lai… trời ơi!”
“Tội ông bà Lâm, nuôi con ăn học tử tế mà giờ… nhục mặt.”

Vy không thanh minh. Ngày cô trở lại, mặt vẫn ngẩng cao, mắt thẳng và nụ cười vẫn dịu dàng như thuở mười bảy. Nhưng sâu trong đó, là sự mệt mỏi hằn nơi khóe mắt. Cô sống lặng lẽ trong căn nhà cũ, cùng ba mẹ già và đứa bé tên Clara – cô bé có đôi mắt buồn và hiếm khi cười to như lũ trẻ cùng tuổi.

Clara không nói được tiếng Việt, nên Vy bắt đầu dạy con từng chữ. Cô cũng mở một lớp học nhỏ trong gian nhà trống bên hông, treo tấm bảng “Lớp tiếng Anh miễn phí cho trẻ em nghèo”. Đám trẻ trong làng ban đầu còn e dè, nhưng rồi tò mò kéo tới. Vy kiên nhẫn từng ngày, giảng dạy bằng tất cả sự hiểu biết, sự dịu dàng và niềm tin mãnh liệt rằng tri thức có thể thay đổi phận người – như nó đã từng thay đổi cuộc đời cô.

Mỗi buổi chiều, Vy đứng trước lớp, ánh sáng chiếu lên nửa khuôn mặt mảnh khảnh, từng câu phát âm tròn trịa, ánh mắt tràn đầy tình yêu thương. Dù ngoài cổng, nhiều lần vẫn có người đi ngang buông lời xì xào:

“Biết dạy người ta, sao không tự giữ lấy mình?”
“Đẹp đẽ đấy, mà không ra gì.”

Vy vẫn im lặng. Cô chọn lặng im như một sự tự trọng. Không phải vì cô không có gì để nói, mà vì có những điều, chỉ thời gian mới đủ sức giải thích.

Cho đến một chiều cuối thu, khi ông trưởng thôn – vốn là người hay nghi ngờ – đưa cháu ngoại đến học, và rồi ông ngồi lại quan sát. Lớp học nhỏ, gió lùa vào nhẹ nhẹ, những đứa trẻ chăm chú lắng nghe, còn Vy thì cặm cụi, tỉ mẩn như thể từng âm tiết là một món quà cô gửi gắm cho tương lai chúng. Khi buổi học kết thúc, ông bước tới.

“Cô Vy này… Tôi hỏi thật, sao cô không ở lại bên đó? Bên Tây sung sướng hơn nhiều.”

Vy ngước lên, ánh mắt không còn giấu điều gì. Cô đặt tay lên vai con gái đang đứng bên, thì thầm:

“Ở đó, tôi có tình yêu. Nhưng người tôi yêu… đã không còn.”

Ông trưởng thôn chững lại. Vy kể, giọng chậm rãi mà như từng nhát dao mỏng cắt vào lòng.

“Anh ấy là giáo sư đại học nơi tôi theo học. Người tử tế, thông minh, và yêu tôi bằng tất cả sự dịu dàng mà tôi từng biết. Chúng tôi đính hôn. Trước lễ cưới hai tuần, anh ấy gặp tai nạn giao thông, mất tại chỗ. Tôi khi đó đã mang thai Clara ba tháng.”

Giọng cô không nghẹn, nhưng mắt ướt long lanh. “Tôi có thể ở lại. Có thể giấu con vào một ngôi trường nào đó, sống một cuộc đời khác. Nhưng tôi nghĩ, Clara cần một nơi để lớn lên trong yêu thương – nơi có ông bà ngoại, có hàng xóm láng giềng, có tuổi thơ giữa ruộng đồng và bầu trời đầy sao.”

Hôm đó, ông trưởng thôn về, không nói thêm điều gì. Nhưng từ hôm sau, người ta bắt đầu thấy nhiều ánh mắt khác dành cho Vy. Ít xì xào hơn, nhiều nụ cười hơn. Những người từng dè bỉu cô lại rón rén gửi con cháu đến lớp học. Đám trẻ gọi Vy là “cô Tây” với ánh mắt lấp lánh, và Clara, con bé lai hay buồn, dần biết nói tiếng Việt, dần biết cười rạng rỡ như hoa mùa nắng.

Một lần, khi có người hỏi Vy có bao giờ thấy tiếc vì đã quay về, cô chỉ khẽ cười:

“Tôi đã từng mơ một cuộc sống lớn. Nhưng bây giờ, điều tôi có là một tình yêu lớn – không phải với người đàn ông nào, mà với con gái tôi, và với lũ trẻ ở đây.”

Người làng không nói gì thêm. Họ nhìn Vy – người con gái mang vết thương sâu trong lòng nhưng vẫn mạnh mẽ dựng lại cuộc đời bằng từng viên gạch của yêu thương, sự học, và lòng kiên cường. Và ở làng nhỏ ấy, không ai còn hỏi về cha của Clara nữa. Vì ai cũng ngầm hiểu, đứa bé ấy được sinh ra từ một tình yêu đẹp – dù dang dở, vẫn đủ lớn để thắp sáng cả một con đường trở về.